در تور و گردشگری بررسی شد؛
چالش های مدیریت زیارت در مشهد
تور و گردشگری: خراسان رضوی به جهت اینکه مدیریت زیارت در یک شهر مذهبی به شکوفایی لازم برسد، به برنامه ای یکپارچه و راهبردی نیاز است چونکه چنین برنامه ای می تواند نیازهای زوار و پروسه خدمات رسانی به آنها را بر طرف کرده و در ادامه به گونه ای راهبردی در زمینه کیفیت خدمات و مدیریت پایدار شهر نیز عمل کند.
البته در زمینه مدیریت زیارت در شهری مذهبی همچون مشهد مواردی چون متولیان گوناگون و نامشخص بودن انتظارات در این عرصه موجب بروز مسائل مختلفی شده است. از آنجا که مدیریت زیارت چندبخشی است و باید تمام دستگاهها و ارگان ها در این عرصه پای کار باشند نیاز به هماهنگی های ویژه ای در این خصوص وجود دارد.
وجود متولیان گوناگون در شهری مذهبی موجب می شود مدیریت یکپارچه و راهبردی در سطح شهر دیده نشود و ساکنان شهر ناهماهنگی های مختلفی میان بخش های عمومی و خصوصی را شاهد باشند. بدین سبب جهت به سرانجام رسیدن امور به نحو مطلوب باید نهادهای مختلف در امر مدیریت زیارت با یکدیگر هماهنگی و تعامل داشته باشند.
نامشخص بودن انتظارات در امر زیارت منجر به این می شود که کیفیت مدیریت در این عرصه کاهش یابد؛ بدین سبب معاونت زیارت در استانداری بایستی این هماهنگی ها را انجام دهد تا مدیریت بهتری در امر زیارت برای زوار به وجود آید تا با یک مدیریت واحد در این عرصه هم افزایی هایی صورت گیرد.
اغتشاش بصری، هویتی و عملکردی از نقاط منفی مدیریت زیارت در مشهد است
سعید خدیوی، عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی، درباب مدیریت زیارت شهر مشهد به ایسنا اظهار داشت: بطور کلی مساله زیارت یکی از مطالبی است که به علت مشخص نبودن مسئول و متولی امر زیارت که تنها مختص شهر مشهد نیست، موجب شد نتوانیم قضاوت درستی در ارتباط با مقوله زیارت داشته باشیم.
وی افزود: موضوع زیارت در شهرهای مختلف مانند مشهد که متولیان مجزایی دارد، موجب می شود نتوان با یک مدیریت واحد و فرماندهی مشخص در این عرصه مواجه بود اما اگر بخواهم یک قضاوت حداقلی در ارتباط با اتفاقات مثبتی که در شهر مشهد و بطور خاص در زمینه مدیریت زیارت رخ داده، داشته باشم، به نظر می آید هزینه ارائه خدمات به زوار و مسافران نسبت به شهرهای دیگر بسیار پایین تر است.
خدیوی بیان کرد: البته در این عرصه همه ذی نفعان خصوصاً بخش خصوصی نقش پررنگ تری داشته اند؛ بدین سبب می توان ادعا کرد امروز شهر مشهد یک سفر ارزان و با کیفیت را در مقایسه با سایر شهرهای ایران برای ایرانیان و کشورهای همسایه فراهم نموده است.
وی درباب نقاط منفی مدیریت زیارت در شهر مشهد اشاره کرد: موضوعی که بسیار آزاردهنده است و بطور کلی می توان مقصر آنرا گروه یا نهاد خاصی دانست، اغتشاش بصری، هویتی و عملکردی در زمینه زیارت است.
عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی اظهار نمود: بخش زیادی از این اغتشاشات بصری یا معنایی که در کالبد، عملکرد و حتی در وضعیت بافت مرکزی شهر مشهد دیده می شود، کیفیت زیارت را کاهش داده و سبب شده مردم آن گونه که باید و شاید با امر زیارت ارتباط برقرار نکنند؛ بدین سبب به نظر می آید این مساله ناشی از نامشخص بودن انتظارات مان از زیارت در دوران مدرن است.
وی با اشاره به این که قسمتی از تلاش ها در سند کمی و کیفی زیارت انجام شده، اظهار نمود: با این وجود اما به نظر می آید این سند نیاز به بازبینی دارد و نیازمند این است که تبدیل به یک گفتمان مورد اجماع میان نخبگان و ذی نفعان زیارت شود. البته اگر این مساله مورد اجماع گروههای مختلف نباشد، این اغتشاش بصری و ناهماهنگی در عملکرد حوزه های مختلف زیارت گسترش پیدا خواهدنمود که ثمره آن کاهش کیفیت زیارت و گردشگری در شهر مشهد آن هم در طولانی مدت خواهد بود.
خدیوی افزود: بدین سبب این مساله یکی از مهم ترین نقاط منفی است که در زمینه مدیریت زیارت وجود دارد و نظام حکمرانی باید بتواند زیارت را بصورت مطلوب پیاده کند. این که حوزه های مختلف زیارت در بخش های مختلف و در گونه های مختلف گردشگری شهر گسترش پیدا کند، ایرادی ندارد و باید آنرا پذیرفت اما باید با برنامه ریزی و در قالب منظومه زیارت به ارتقای کیفیت سفر کمک قابل توجهی کرد.
وی تصریح کرد: امر زیارت را با مرزگذاری نمی توان مدیریت کرد بلکه باید مجموعه حرم یا ساحت مقدس قدسی که آستان قدس رضوی مستقیما آنرا مدیریت می کند، تحت مدیریت، نظارت و برنامه ریزی آن نهاد نیز باشد. همین طور باید برای مدیریت مجموعه پیرامونی در بافت مرکزی شهر هماهنگی مستقیم بین آستان قدس رضوی و شهرداری مشهد صورت گیرد.
عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی عنوان کرد: در کنار این مجموعه شهرداری در مرز شهر مشهد باید بیشترین نقش را در هماهنگی با استانداری داشته باشد. همین طور لازم است معاونت زیارت در استانداری در سطح استان و در سطح ارتباط با کشور اهتمام بر مدیریت زیارت داشته باشد. در مجموع مدیریت زیارت در مشهد نیازمند همکاری بین آستان قدس رضوی، شهرداری و استانداری است.
خدیوی اظهار داشت: به نظر می آید این تقسیم بندی مبتنی بر جغرافیا در زمینه مدیریتی می تواند به ارتقای کیفیت زیارت و شفاف شدن تقسیم وظایف هر کدام از این دستگاهها کمک نماید. البته این دستگاهها باید قاعدتا در همراهی و همکاری با یکدیگر باشند. هم اکنون عملکردها اینطور است و نوع رفتاری که استانداری در سطح استان و در مراوداتی که با مرکز انجام می دهد، مبتنی بر منشا قدرتی است که از مرکز دریافت می کند. شهرداری هم اینطور است اما نقش ها باید جدی تر باشد؛ به ویژه نقش آستان قدس رضوی در زمینه پیرامونی حرم که بسیار دارای اهمیت است.
آستان قدس رضوی باید محور زیارت باشد
حسین رضایی، سخنگوی جمعیت خدمتگزاران زوار پیاده امام رضا(ع)، اظهار نمود: به عقیده من آستان قدس رضوی باید محور زیارت باشد تا در روند کاری موجود بتواند مدیریت بهتری داشته باشد. البته دولت با تشکیل معاونت زیارت در استانداری خراسان رضوی توانست در جهت همسویی با سایر ادارات این مدیریت را به خوبی انجام دهد اما این معاونت باید تقویت شود برای اینکه تمام اداراتی که در مشهد فعالیت می نمایند، به صورتی خدمات شان به زوار باز می گردد.
وی افزود: تمام کسانی که مدیریت زیارت را قبول می کنند، تنها هدف شان خدمت به زائر است و این فعالیت بسیار خوبی به حساب می آید اما باید در بعضی از حوزه ها حتما هماهنگی داشته باشیم و یک مدیریت واحد امر زیارت را بر عهده گیرد.
رضایی با اشاره به این که ما در زمینه زوار پیاده به این وفاق مدیریتی رسیده ایم، افزود: معاونت زیارت توانست به خوبی به این حوزه کمک نماید چونکه از ظرفیت دولتی برای این زمینه استفاده شد. برای مثال در مدت اخیر سیستم هایی در رابطه با زیارت و حاکمیت مانند امنیت و بهداشت برای رفاه حال زوار به کار گرفته شد.
مشهد شهری جهانی است
مهدی سالاری منش، رییس اداره خدمات زیارت معاونت گردشگری و زیارت سازمان فرهنگی اجتماعی شهرداری مشهد نیز به ایسنا اظهار داشت: شهرداری مشهد در سالهای اخیر در ارتباط با مدیریت زیارت اقدامات مربوط به این حوزه را انجام داده است. مشهد شهری جهانی است که هر سال تعداد زیادی زائر خارجی به آن سفر می کنند. بدین سبب این شهر باید به همین اندازه نیز رشد کند تا بتوان شاهد سفر زوار جدید از کشورهای مختلف به این منطقه بود. باتوجه به این وضعیت باید شرایط خدمت رسانی برای زوار به خوبی فراهم گردد.
سالاری منش تصریح کرد: مدیریت زیارت چندبخشی است و باید تمام دستگاهها و ارگان های مختلف پای کار آن باشند. این چندبخشی بودن کار را دشوار کرده و باید مدیریت واحدی در این عرصه وجود داشته باشد و لازم است در این راه هم افزایی صورت گیرد. یکی از نکات بسیار مهم در زمینه مدیریت زیارت معرفی شهر مشهد در سطح کشورهای اسلامی است. در حقیقت باید نقش و جایگاه شهر مشهد در سطح کشورهای اسلامی طرح موضوع شود.
ارگان های متولی حوزه گردشگری در مشهد سیاست ها و برنامه های خاص خودرا دارند
رضا رضوانی، پژوهشگر پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی هم به ایسنا اظهار داشت: ارگان های متولی حوزه گردشگری در مشهد سیاست ها و برنامه های خاص خودرا دارند که تنها با هماهنگی یکدیگر می توانند بستر یک زیارت مناسب برای زوار را فراهم آورند.
وی عنوان کرد: در شهر مشهد تمام بخش های خصوصی و عمومی خدمات مختلفی را ارائه می کنند و این مساله نشان میدهد مدیریت شرایط مشهد برای گردشگران پیچیدگی های خاص خودرا دارد و به مفهوم واقعی یک سازمان به تنهایی نمی تواند امور شهر را اداره کند برای اینکه این یک حوزه فرابخشی است و هر کدام از سازمان ها زیر نظر یک وزارتخانه خاص فعالیت دارد که بصورت متمرکز از تهران سیاست ها و برنامه های آن ابلاغ و تعیین می شود.
رضوانی اشاره کرد: آستان قدس رضوی خودرا متولی زوار در محدوده حرم می داند، بیرون از محدوده حرم بر عهده شهرداری است و علاوه بر شهرداری که معاونت گردشگری دارد، سازمان میراث فرهنگی و استانداری هم به فعالیت ها و وظایف خود نیز دراین زمینه می پردازند. بطور کلی سیاستگذاری ما از بالا به پایین است؛ در صورتیکه در کشورهای توسعه یافته این پروسه از پایین به بالاست. بدین سبب برای مدیریت یک شهر باید مجموعه های آن شهر در حوزه های مختلف تصمیم گیری کنند.
منبع: ttma.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب