گزارش تور و گردشگری؛
300 هزار بوم سنگی در گالری طبیعت
به گزارش تور و گردشگری، ۳۰۰ هزار بوم سنگی در محدوده ای به نام تیمره یک گالری سنگی تاریخی را پیش روی گردشگران می گذارد اما برخی این نقوش را نقشه گنج می دانند و در کنارش حفاری غیر مجاز می کنند تا به هیچ می رسند.
خبرگزاری مهر _ گروه جامعه؛ اوایل دهه ۷۰ مردم روستایی به نام غرقاب در شهرستان گلپایگان استان اصفهان، زمانیکه دام ها را برای چرا می بردند متوجه وجود نقش های گوناگونی روی سنگ های محدوده ای از این روستا شدند. محدوده ای که به آن تیمره گفته می شود و در منطقه ای مشترک با استان مرکزی، اصفهان و لرستان قرار دارد. در تمام این مناطق سنگ نگاره وجود داشته اما در تیمره نقوش متنوع تر و تعدادش بیشتر است. حجم زیاد سنگ نگاره ها مردم را به این فکر انداخت که این مورد را با دیگران در بین بگذارند. آنها این کشف را با مرتضی فرهادی عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در بین گذاشتند. فرهادی به این محل رفت و اظهار داشت که این نقوش توسط چوپانان و دهقانان بوجود آمده و ارزش هنری دارد اما ارزش تاریخی ندارد. وقتی در رابطه با این نقش نگاره ها سر کلاس دانشگاه صحبت می کرد، یکی از شاگردانش که اهل گلپایگان بود؛ پیگیر این مورد شد.
آنها فهمیدند که علاوه بر نقش ها، کتیبه های سلجوقی، صفوی هم وجود دارد در نهایت با گروهی به این منطقه می روند و مبحث را بررسی نموده و می بینند که نقش ها زیادتر آن چیزی است که آنها تصور می کردند، حتی پشت هر نقش نگاره، فلسفه ای برای ایجاد آن وجود داشته است ازاین رو کتاب موزه ای در باد را می نویسند و اعلام می کنند که بعضی از این نقش نگاره ها ۱۲ هزار سال قدمت دارند. به باور مرتضی فرهادی بزرگترین مجموعه نویافته سنگ نگاره های حکاکی شده صخره ای و نشانه های نمادین ماقبل هیروگلیف در ایران و آسیاست که اهمیت آن نه در بزرگی اندازه نگاره ها بلکه به خاطر پهنه کار، کثرت تصاویر تکرار نمادها و تنوع بسیار زیاد آنها از لحاظ مضمون و صحنه های کمیاب یا حتی منحصر به فرد در نقاشی های قبل از تاریخ آدمی است. بیشتر نقوش ساسانی و اسلامی هستند البته کتاب دیگری هم با عنوان موزه های سنگی، هنرهای صخره ای (سنگ نگاره های ایران) توسط محمد ناصری فرد نوشته شده است. و رازهای این سنگ نگاره ها را بیان کرده است. مطالعات آکادمیک برای این نقش ها نشان داد که سنگ نگاره ها تا ۹ هزار سال هم قدمت دارند که البته هم اکنون کمتر از ۵ درصد آنها باقی مانده است. بیشتر این نقوش ساسانی و اسلامی هستند.
هم اکنون ۳۰۰ هزار بوم سنگی در محدوده ای از روستای غرقاب وجود دارد که بعضی از این بوم ها نقش بیشتر و برخی دیگر نقش کمتری دارند. شاید بیشتر از ۷۰ درصد این نقوش، بز کوهی به نشانه باران خواهی و فراوانی نعمت هستند. بیشترین این نقش ها شکارگران پیاده یا سواره هستند با تیر و کمانی در دست که آشکارترین ابزار در بین سلاح ها به شمار می آید. ازاین رو جانواران، ابزارها و نشانه و نمادها سه دسته سنگ نگاره هستند که در تیمره کشف شده اند. تیمره احتمالا جنگلی بوده است در این نقوش میتوان اختلافات طبقاتی، نحوه ی استفاده از ابزارهای مختلف برای شکار و سبک زندگی مردم را مشاهده کرد. حتی در یکی از این نقوش میتوان نمونه ای از کفتار خال خال را مشاهده کرد که نسلش منقرض شده است اما در آن دوره وجود داشته است. اینجا شاید تنها جایی باشد که نقشی از کفتار خال خال وجود دارد. حتی میتوان در اینجا نقشی از گوزن زرد را مشاهده کرد این نقش نشان داده است که ۵ هزار سال پیش این محدوده جنگلی بوده است چون گوزن زرد در مناطق جنگلی زندگی می کند. نمادهایی که در این نقوش هستند بلای جان همین سنگ نگاره هاست درحالی که نمادها علامت های حکومتی و پرچم های حکومتی و قلمروی آنها هستند، حفاران آنرا نماد گنج یابی تصور می کنند! در کنار این نقوش، سه کتیبه به زبان های عربی، فارسی و پهلوی وجود دارد که در پهنه ای چند فرسنگی پراکنده اند و در پاره ای از این مناطق کنار یا روی هم حکاکی شده اند. یکی از این کتیبه ها در سنه ۱۲۰۰ یعنی ۱۴۴ سال پیش نوشته شده است. آن زمان فردی به نام علیشاه حاکم منطقه بوده و استاد محمدعلی بنا آنرا نوشته است. همه این نقوش روی سنگ های آذرین دگرگون شده توسط سنگ های سیلیسی که در این اطراف پراکنده است، کشیده شده اند. هنوز هیچ آماری از این که این بوم های سنگی چه تعداد بوده اند وجود ندارد.
این سنگ نگاره ها با بسیاری از گالری های سنگی دنیا متفاوت می باشد. چون این نقوش در زندگی مردم جاری است. مردم دسترسی خوبی به آن دارند. اما متأسفانه بر خلاف گالری های طبیعی و سنگی کشورهای دیگر رهاست. همین مبحث سبب شده تا بعضی از سودجویان تصور کنند این نقوش رمز و رازی برای گنج یابی است. بنابراین در کنار این سنگ نگاره ها حفاری های غیرمجازی دیده می شود، که حتی تا ۶ متر هم عمق دارند.
این کار توسط عده ای از افرادی انجام شده که درک درستی از نقاشی های اینجا ندارند و آنرا نقشه ای برای گنج می دانند. درحالی که سنگ های اینجا چنین مفهومی را از نظر علمی نمی رسانند. همین اتفاق باعث می شود، تلاش ها برای حفاری بی نتیجه بماند. اما این کار به همین جا ختم نمی گردد، آنها تصور می کنند حالا که برای «هیچ» حفاری کرده اند، بهتر است مانند مردمان قدیم، یادگاری از خود باقی بگذارند. بنابراین بررسی این نقوش نشان داده است که در کنار آن، افرادی با سنگ ریزه های اطراف مبادرت به ثبت نقوشی کج و معوج در کنار این نقش ها کرده اند. اما این تنها صدمه منطقه نیست. بلکه افرادی با تصور کار فرهنگی، مبادرت به ساخت مولاژهایی از روی این نقوش می کنند و آن چه که از این کار به اصطلاح فرهنگی باقی می گذارند، چسب هایی است که روی سنگ ها باقی مانده است و خودش به صدمه جدید برای این سنگ نگاره ها تبدیل گشته است. این نقوش همانطور که از کتاب مرتضی فرهادی استنباط می شود، موزه ای در باد است. بی هیچ حصاری، برنامه ای برای حفاظت از آن و تبلیغ و معرفی درست.
منبع: تور و گردشگری
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب