از حریم و گردشگری تا هم زیستی با آب تاملی در مصوبه گردشگری همجوار منابع آبی به گزارش تور و گردشگری، به تازگی برخی نقدها در رابطه با ی مصوبه دولت پیرامون «طرح های گردشگری همجوار منابع، مجاری و تأسیسات آبی» از جانب دوستان دغدغه مند حوزه ی محیط زیست مطرح گردیده است. این یادداشت تلاشی است برای ورود به گفت و گویی آرام و عقلانی تا روشن شود میان آن چه تصویب شده است و آن چه گاه تفسیر می شود، تفاوت هایی وجود دارد. واقعیت آنست که مصوبه ی اخیر دولت زایش یک سیاست تازه نیست؛ بلکه اجرائی کردن مصوبه ای است که در دولت دوازدهم و با موافقت وزارت نیرو، این وزارتخانه را ملزم به واگذاری اراضی همجوار منابع و مجاری آبی دارای قابلیت گردشگری در قالب قوانین و مقررات کرده بود.مسأله چیست؟ از قانون تا سیاستدر شهریورماه ۱۳۹۹ دولت دوم دکتر روحانی، برمبنای بند «الف» ماده ی ۱۰۰ قانون برنامه ی ششم توسعه که دولت را موظف به تدوین سند استراتژیک گردشگری کشور می کرد، طی تصویب نامه ی شماره ی ۶۶۳۴/۵۵۲۹۳ ه مورخ ۱۶/۶/۱۳۹۹ ( پیوست یک ) با استفاده از ظرفیت پهنه های اطراف سدها و تأسیسات آبی برای توسعه گردشگری موافقت نمود. این تصویب نامه، وزارت نیرو را موظف می کرد اراضی دارای قابلیت گردشگری را در همکاری با وزارت میراث فرهنگی، در قالب قوانین و مقررات واگذار کند. در تیرماه ۱۴۰۴ نیز، به پیشنهاد وزارت نیرو، هیأت دولت تصویب نامه ی اصلاح اساسنامه ی شرکتهای آب منطقه ای و شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران (پیوست دو) را با هدف جلب مشارکت مردمی در طرح های گردشگری همجوار منابع آبی تصویب و ابلاغ نمود. پیوست یکدر متن جدید آمده: «جلب مشارکت مردمی به منظور سرمایه گذاری در طرح های گردشگری همجوار منابع، مجاری و تأسیسات آبی با رعایت قوانین و مقررات مربوط و با همکاری و تأیید وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی.»هدف قانون گذار از این مسیر، تسهیل مشارکت بخش خصوصی و مردم در اجرای طرح های گردشگری پیرامون سدها و منابع آبی، استفاده ی بهینه از منابع برای اشتغال، تولید و رفاه جوامع محلی و رعایت کامل ملاحظات زیست محیطی در همه ی مراحل بوده است. بنابراین، مصوبه ی اخیر ادامه ی منطقی مسیری است که پنج سال پیش آغاز شد، در دولت دوازدهم پایه گذاری گردید و در دولت دکتر پزشکیان تداوم یافت.آیا محدودیت زیست محیطی برای ساخت و ساز لغو شده است؟واقعیت این است که هیچ محدودیت زیست محیطی بر طبق این تصویب نامه لغو نشده است؛ قوانین مربوط به حریم رودخانه ها، بخشنامه ی ارزیابی اثرات زیست محیطی و قانون محافظت از محیط زیست بازهم برقرارند. سازمان حفاظت محیط زیست بازهم مرجع غائی تشخیص، نظارت و تأیید است.فرایند اعطای مجوز گردشگری در پهنه های آبی بطورکامل شفاف و چندمرحله ای است: بررسی فنی و تعیین توان عرصه توسط وزارت نیرو در کمیسیون های تخصصی، اهلیت سنجی متقاضیان در کمیته ی مشترک دو وزارتخانه، دریافت استعلام از دستگاههای مرتبط (محیط زیست، منابع طبیعی و... )، و انجام مطالعات ارزیابی زیست محیطی (EIA) قبل از اعطای مجوز. هیچ طرحی بدون عبور از این مراحل امکان اجرا نخواهد داشت.آیا نگرانی ها بی جاست؟نگرانی ها درباره ی ی سوءاستفاده ی احتمالی سرمایه داران یا تهدید منابع طبیعی قابل احترام و حتی ستودنی است. اما در عرصه ی ضوابط زیست محیطی، هیچ تغییری رخ نداده است و همان قوانین پابرجا می باشد. راهکار رفع نگرانی، نفی کلی سیاست نیست؛ بلکه ایجاد نظام نظارتی سخت گیرانه، شفاف سازی قراردادها و مشارکت نهادهای علمی است. در مقابل سوءاستفاده، راهکار حذف نیست، بلکه نظارت و شفافیت است. از جمله: تمامی طرح ها باید دارای پیوست محیط زیستی باشند؛مجوزها و قراردادها می توانند بصورت عمومی منتشر شوند.از تقابل تا هم زیستی: گردشگری، محیط زیست و جامعه ی محلیدر دهه های گذشته، دو نگاه افراطی بر طبیعت حاکم بوده است: نگاه عمرانیِ مصرف گرا و نگاه انفعالیِ حفاظتی. شاید رویکرد تازه ی دولت که می کوشد میان این دو، تعادلی عاقلانه برقرار کند، قابل تأمل باشد.تجربه ی جهانی از ایتالیا و فرانسه تا ترکیه و مالزی نشان میدهد که می توان میان گردشگری مسئولانه، محافظت از محیط زیست و رضایتمندی مردم محلی صلحی پایدار برقرار کرد. اگر جوامع محلی در منافع گردشگری سهیم باشند، طبیعت را نه تهدید، بلکه دارایی خود خواهند دید.وقتی روستایی کنار سد یا تالاب سهمی از درآمد گردشگری ندارد، آن تالاب را نه میراث ملی بلکه مانع زندگی اش می بیند. مصوبه ی جدید می خواهد این چرخه را وارونه کند: مردمان حاشیه ی آب ذی نفع شوند تا نگهبان طبیعت بمانند. این رویکرد می تواند مجالی برای مشارکت زنان و جوانان مناطق ساحلی و کوهپایه ای در گردشگری پایدار باشد. در جهان امروز، گردشگری طبیعی نه دشمن محیط زیست، بلکه یکی از ابزارهای پاسداری از آنست، منوط به آن که قانون و خرد بر مسیر آن حاکم باشند.موضع رسمی وزیر میراث فرهنگیدکتر سیدرضا صالحی امیری، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، بارها تاکید کرده است که «هیچ توسعه ای بدون تعهد محیط زیستی مشروعیت ندارد». وی در دیدارهای خود با کنشگران محیط زیست، همچون در شورای راهبردی وزارتخانه، یادآور شده است که گردشگری باید حافظ زمین باشد، نه متصرف آن. به تعبیر او، «حریم طبیعت، حریم اخلاق ماست».در خصوص نقدهای اخیر نیز، دستور وزیر آنست که دیدگاه ها و دغدغه های کنشگران محیط زیست شنیده شود و در قالب گفت و گوی اجتماعیِ اعتمادآفرین، با ذی نفعان تعامل شود. وزارت میراث فرهنگی نه فقط بی تفاوت به جامعه ی علمی و زیست محیطی نیست، بلکه از نقدها استقبال می کند. بر همین اساس، نشست مشترکی میان کنشگران محیط زیست، کنشگران مدنی و کنشگران حوزه ی گردشگری در دستور کار قرار گرفته است تا گفت و گو مبنای تعامل، تفاهم، اعتمادآفرینی و ارزیابی و اصلاح سیاست باشد.نکته ی پایانیاین یادداشت برای توجیه یک مصوبه نوشته نشده است، بلکه در ستایش دغدغه مندان و کنشگرانی است که مصلحانه در اندیشه ی حفظ طبیعت این سرزمین اند. هدف آن دعوت به گفت و گو و هم فکری است، نه جدال و تقابل.محیط زیست و گردشگری رقیب یکدیگر نیستند؛ آن دو، دو بال یک پروازند که آینده ای پایدار را ممکن می کنند. در صلح میان گردشگری و محیط زیست، زمین لبخند می زند و آب، آرام تر جاری می شود. آنجا که توسعه و طبیعت دست در دست هم دهند، آینده از تضاد به تفاهم می رسد؛ و این همان هم زیستیِ خردمندانه ای است که ایرانِ فردا به آن نیاز دارد.*مشاور وزیر میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی و مدیرکل حوزه وزارتیبه طور خلاصه، از تقابل تا هم زیستی: گردشگری، محیط زیست و جامعه ی محلی در دهه های گذشته، دو نگاه افراطی بر طبیعت حاکم بوده است: نگاه عمرانیِ مصرف گرا و نگاه انفعالیِ حفاظتی. شاید رویکرد تازه ی دولت که می کوشد میان این دو، تعادلی عاقلانه برقرار کند، قابل تأمل باشد. به تعبیر او، حریم طبیعت، حریم اخلاق ماست. منبع: تور و گردشگری 1404/08/01 18:07:49 5.0 / 5 8 تگهای خبر: تخصص , دستگاه , زمین , زندگی این پست تور و گردشگری را می پسندید؟ (1) (0) X تازه ترین مطالب مرتبط اشتباهات رایج در فهم پایه های علم هیدرولیک اولویت های جدید نام نویسی حج ۱۴۰۵ واکنش یک مقام مسئول به تهدید حریم تخت جمشید واکنش رئیس سازمان محیط زیست به ثبت جهانی کندلوس نظرات بینندگان تور و گردشگری در مورد این مطلب لطفا شما هم در مورد این مطلب نظر دهید = ۲ بعلاوه ۳ ارسال نظر