راز 5 هزار ساله از ایران باستان آشکار شد

راز 5 هزار ساله از ایران باستان آشکار شد

به گزارش تور و گردشگری، حدود 5 هزار سال پیش مردمانی که در سرزمین های امروزی ایران زندگی می کردند، استخراج مس از سنگ معدن را با فرآیند ذوب شروع کردند. دانشمندان در آمریکا حالا می گویند توانسته اند به راز به کارگیری این فناوری دست یابند.


به گزارش تور و گردشگری به نقل از خبر آنلاین از یورونیوز، ذوب فلز یک جهش بزرگ فناوری و نقطه عطفی در تاریخ بشر است که بسیاری آنرا شروع واقعی «متالورژی» می دانند.
در پی ابداع این فناوری، انسان ها در نقاط مختلف جهان با استفاده از مس و آلیاژهای آن، برنزهای مبتنی بر مس و قلع یا مس و آرسنیک، به ساخت ابزار، سلاح، زیورآلات و اشیای دیگر پرداختند.
در عین حال پژوهش درباره ی این که انسان های آن دوران چه طور این اشیا را می ساختند کار ساده ای نیست، برای اینکه شواهد کمی باقیمانده و آثار کشف شده نیز بطور معمول خیلی محافظت شده و حساس اند.
محققان حالا در دانشگاه ام آی تی آمریکا نگاهی جدید برای مطالعه اولین فناوری های متالورژی معرفی کرده اند.
آنها با استفاده از اسکن توموگرافی کامپیوتری پرتو ایکس (سی تی اسکن)، روشی که عمدتاً در پزشکی استفاده می شود، به بررسی «سرباره های» ۵ هزار ساله پرداختند؛ یعنی ضایعاتی که درنتیجه ذوب سنگ معدن باقی می ماند.
بنجامین ساباتینی، پژوهشگر مقطع فوق دکترا در دانشگاه ام آی تی، در اینباره می گوید: «سرباره هرچند تصویر کامل به ما نمی دهد، اما روایت هایی در خود دارد که چه طور جوامع گذشته توانستند مواد خام را از سنگ معدن به فلز تبدیل کنند. هدف این است که بفهمیم آنها از ابتدا تا پایان چه طور این اشیای فلزی درخشان را می ساختند.»
در این تحقیق دکتر ساباتینی و آنتوان آلانور، استاد متالورژی و رییس مرکز پژوهشی مواد در دیرینه شناسی در دانشگاه ام آی تی، دریافتند که سی تی اسکن می تواند ساختارهای درونی، حفره ها و قطرات فلز و مواد معدنی را بدون لطمه زدن به نمونه ها آشکار کند.
دکتر آلانور می گوید: «عصر مفرغ اولیه یکی از اولین دوره های تعامل انسان با فلز است. آثار آن دوره خیلی مهم اند، اما مواد تشکیل دهنده آنها به خوبی از نظر علمی مطالعه نشده اند. سی تی اسکن روشی دگرگون کننده برای تصمیم گیری درباره ی محل برش و تحلیل نمونه هاست.»
یک ابزار جدید برای دیرینه شناسی سرباره زمانی تشکیل می شود که سنگ معدن برای استخراج فلز حرارت داده می شود. این ماده مذاب شامل کانی های موجود در سنگ، فلزات واکنش نداده و بطور معمول افزودنی هایی مثل سنگ آهک است. سرباره سبک تر از فلز است، ازاین رو روی مذاب قرار می گیرد و بعد از سرد شدن مانند گدازه سخت می شود.
محققان این مطالعه از سرباره کشف شده در تپه حصار واقع در نزدیکی دامغان در جنوب ایران استفاده کردند؛ سایتی خیلی مهم و از اولین مراکز شناخته شده ذوب مس که قدمت آن بین ۳۱۰۰ تا ۲۹۰۰ قبل از میلاد تخمین زده شده است.
آقای آلانور می گوید: «این منطقه یکی از قدیمی ترین مکان هایی است که شواهد ذوب مس و تولید اشیای فلزی در آن یافت شده است. این شواهد خیلی خوب حفظ شده و نمونه ای مهم از جامعه سازمان یافته و تجارت در آن دوران است.»
خواندن تاریخ درون سرباره در پژوهش های پیشین، تعدادی از سرباره های تپه حصار حاوی مس بودند و نشان می دادند از ذوب مس به جا مانده اند، اما برخی هیچ اثری از مس نداشتند.
سی تی اسکن اما به محققان امکان داد تا قطرات فلزی سالم حاوی مس را شناسایی کرده و همین طور مسیر گازها و حفره هایی که تشکیل شده اند را بررسی نمایند. این حفره ها اطلاعاتی درباره ی دمای ذوب، افزودنی ها و روشهای فنی کاری ارایه می کنند.
در تعدادی سرباره ها ترکیبات فلزی آرسنیدی کشف شده بود که سبب بحث درباره ی نقش آرسنیک در ذوب اولیه مس شده بود.
مسیر آینده محققان می گویند سی تی اسکن می تواند ابزاری قدرتمند در دیرینه شناسی و خصوصاً برای درک بهتر مواد پیچیده باستانی و نحوه ساخته شدن آنها باشد.
بگفته دکتر آلانور: «این روش می تواند راه را برای مطالعات نظام مندتر درباره ی ذوب مس و همین طور نقش آرسنیک هموار کند. سی تی اسکن همین طور به ما اجازه می دهد درک بهتری از تخریب، فرسایش و پایداری طولانی مدت آثار داشته باشیم.»
نتایج مطالعات تازه در نشریه علمی «PLOS One» انتشار یافته است.

منبع:

1404/09/06
10:34:56
5.0 / 5
9
تگهای خبر: زمین , زندگی , سایت , فناوری
این پست تور و گردشگری را می پسندید؟
(1)
(0)
X

تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان تور و گردشگری در مورد این مطلب
لطفا شما هم نظر دهید
= ۴ بعلاوه ۳
پربیننده ترین ها

پربحث ترین ها

جدیدترین ها

ttma تور و گردشگری