گزارش مهر به بهانه روز جهانی موزه؛
زیست دیجیتالی موزه ها در پساكرونا
تور و گردشگری: کرونا زیست مجازی و دیده شدن با ابزارهای فناوری روز را به موزه هایی که سال ها در رخوت بودند، یاد داد، در این دوره، موزه ها توقفی داشتند تا شکل دیگری از ارائه را به مخاطبانشان امتحان کنند.
خبرگزاری مهر _ گروه جامعه؛ امسال شعار روز جهانی موزه ها و میراث فرهنگی از طرف شورای بین المللی ایکوم جهانی، آینده موزه ها: بازتوانی و باز اندیشی اعلام شده است. هر سال این شعار از طرف ایکوم اعلام شده و برای آن پوستری نیز منتشر می شود تا موزه ها روی آن موضوع تاکید داشته باشند.
این بار هم باتوجه به انتشار ویروس کرونا در جهان و تعطیلی خیلی از موزه ها در کشور اهتمام شد در این شعار به موضوعات دیجیتالی در زندگی موزه ها بپردازد. ایکوم جهانی با بهره گیری از تصویر فردی که عینک VR زده در تلاش بوده تا جنبه های دیگر موزه داری را یادآوری کند. چنانکه در یک سال و نیم گذشته خیلی از موزه های دنیا با وجود تعطیلی مداوم یا پاره وقت، اهتمام داشته اند با بهره گیری از تکنولوژیهای جدید و تکنولوژی موزه ها را به اشکال متنوع دیگری به مخاطبان خود نشان دهند.
در ایران نیز با وجود قهر چندین ساله موزه ها با فضای مجازی و شاید ترس از ورود به آن، خیلی از موزه ها ناگزیر شدند تا تعامل با مخاطب خودرا از این طریق حفظ کنند. در این راه خیلی از آنها به موفقیت هایی نیز رسیدند که شاید تصورش را هم نمی کردند ورود به فضای مجازی و استفاده از تکنولوژی های روز چنین دستاوردهایی برای آنها داشته باشند.
از زمان انتشار ویروس تا کنون خیلی از موزه ها اطلاعات اشیا یا رویدادها را با مخاطبان بیشتری به اشتراک گذاشتند و اطلاعات بیشتری نیز دریافت کرده اند. حالا در شعار امسال به این مساله بیشتر تاکید شده و استفاده از ابزارهای جدیدتر پیشنهاد شده است.
موزه های جهان در حال تغییر
در این باره رضا دبیری نژاد رئیس موزه ملی ملک و یکی از کارشناسان باسابقه موزه داری در کشور، اظهار داشت: زمانی که شعارها را در کنار هم قرار می دهیم می بینیم همه آنها از تحولی برای جهان موزه ها خبر می دهند. اگر این شعار را در کنار شعارهای دیگر قرار دهیم می بینیم که می گویند موزه های جهان در حال تغییر هستند و باید باردیگر خودرا پیدا کنند. از همین جهت بازیابی و یا بازدیدن به این مساله مربوط می شود که انگار باید یک دفعه دیگر بایستیم و به موقعیت خود نگاه نماییم.
حتی اگر یک موزه کوچک داریم یا اگر یک راوی خوبی هستیم از هر نوع مفهوم موزه ای در پلت فرم های مختلف می توانیم استفاده نمائیم، گفتگو کرده، روایت بسازیم و آموزش دهیم وی ادامه داد: بنظر می رسد همه باید یک دفعه دیگر چشم اندازشان را برای موزه تعریف کنند. اما شاید خیلی از موزه ها تابحال تصویری از آینده تعریف نکرده بودند که حالا بخواهند باردیگر باز تصویر سازی کنند و به این پرسش پاسخ دهند که آینده موزه در نسبت آینده جامعه؛ کجا قرار خواهد گرفت و چه نقشی خواهد داشت. شرایط جدید به ما نشان میدهد که یک نفر خارج از موزه می تواند موزه دار باشد. اگر کسی اهل موزه داری است، الان زیست مجازی این امکان را برای او به وجود آورده که بتواند با پلت فرم های مختلفی در ارتباط با موزه فعالیت کند. خصوصاً این که الان بنظر می رسد شوک پاندمی و به تبع آن شوک فضای مجازی جدی تر شده است و این نشان میدهد که اگر پیش از آن به گستره گردآوری آثار فکر می کردیم و به این پرسش باید پاسخ می دادیم که چطور در سطح بین المللی می توان کار کرد و یا فقط موزه های بزرگ می توانند در سطح جهانی تعامل کنند اما الان در وضعیت برابر ایستاده ایم که به ما می گوید حتی اگر یک موزه کوچک داریم یا اگر یک راوی خوبی هستیم از هر نوع مفهوم موزه ای در پلت فرم های مختلف می توانیم استفاده نمائیم، گفتگو کرده، روایت بسازیم و آموزش دهیم.
رئیس موزه ملی ملک اظهار داشت: حالا شرایطی به وجود آمده که موزه ها می توانند از کارشناسان داخلی و بیرونی استفاده کنند اما هنوز کثرت گفتگو شکل نگرفته است. فکر می کنم لازم است نگاه کارمندی و سازمانی را کنار گذاشت. وقتی همه مدیران موزه ها وارد زیست مجازی شوند، آن وقت می توان از کارکنان نیز توقع یادگیری زبان زیست مجازی را داشت.
تابوی فیزیکی شکسته شد
وی اضافه کرد: به نظرم من کرونا برای موزه ها و حتی مشاغل فرهنگی دیگر کاری کرد که تابوی فیزیکی شکسته شد. تا پیش از این تصور ما از میراث فرهنگی معطوف به فیزیک بود و موزه دار فکر می کرد که اگر موزه ای بسته شد، دیگر موزه دار نیست. اما الان این فرصت برقرار شد که بداند اگر شیئی در مخزن هم هست نباید آنرا کنار گذاشت و می توان ارزش فرهنگی آنرا به مخاطب نشان داد. اگر ما در عکس ها با دو بعد سر و کار داریم و می خواهیم اثری را معرفی نماییم و یا راهنمایی داریم که پس از مدتی خسته می شود و خستگی وی در کارش تأثیر دارد، الان با این مساله مواجه شدیم که می توانیم تصویر، تحرک و تعامل را با هم به کار بگیریم. زمانی یک راهنما واسطه بیانی است و زمانی فیلم و عکس.
ما باید تفکر زیست مجازی را یاد بگیریم. ولی حالا می بینیم که تعدادی از موزه ها هنوز این روند را یاد نگرفته اند که در این فضا می بایست روایت و قصه گفت و از زبان خشک و رسمی دور شد اما گاهی واسطه بیانی می تواند فضای دیجیتالی باشد. این امکانات به ما کمک می نماید به مفهوم مخاطب محوری پی ببریم. حالا به این مرحله رسیده ایم که دیگر تنها موزه دار، راوی نیست بلکه بازدید کننده هم امکان روایت دارد و اینجاست که یک اثر بواسطه روایت های دست به دست شده، در اختیار مخاطب قرار می گیرد و مخاطب می تواند در آن روایت سهیم باشد.
این موزه دار اظهار داشت: بعنوان مثال ما پستی منتشر کردیم اما مخاطب کارشناس، اطلاعات ما را درباره آن بیشتر کرد و اظهار داشت که این طور نبوده است. حالا این امکان را در سایت قرار داده ایم که بتوانیم از نظرات بازدیدکنندگان کارشناس استفاده نمائیم. بدین سان ما به مستند سازی و جمع آوری اطلاعات بیشتری پرداخته ایم. پس ما باید تفکر زیست مجازی را یاد بگیریم. ولی حالا می بینیم که تعدادی از موزه ها هنوز این روند را یاد نگرفته اند که در این فضا می بایست روایت و قصه گفت و از زبان خشک و رسمی دور شد.
به نظر می رسد، در وضعیت جدید باید دید که یک موزه چطور وظایف خودرا انجام می دهد. آیا دیجیتال باید بعنوان ابزار در دست موزه دار باشد و یا این که ما داریم به سمت موزه دیجیتال می رویم؟ باید تکنولوژی و دیجیتال را بعنوان وسیله دید یا هدف؟
منبع: تور و گردشگری
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب