ثبت جشن ها و موسیقی نواحی ایران در میراث ناملموس زنده جاده ابریشم
جشن های «چهارشنبه سوری»، «مهرگان»، «چله نشینی و شب یلدا»، «مهرگان» و «موسیقی نواحی ایران» در نشست جهانی «میراث زنده جاده ابریشم» معرفی و ثبت شدند.
به گزارش تور و گردشگری به نقل از ایرنا از روابط عمومی کمیسیون ملی یونسکو-ایران، اولین نشست جهانی میراث زنده جاده ابریشم بر مبنای مصوبه سومین نشست کمیته آماده سازی شبکه میراث زنده جاده ابریشم، با حضور نمایندگانی از کشورهای گستره جاده ابریشم بخصوص ایران، کره جنوبی، ازبکستان، تاجیکستان، قزاقستان، قرقیزستان، ترکیه، جمهوری آذربایجان، و همینطور متخصصان و پژوهشگران میراث ناملموس از دانشگاه های کشورهای حوزه آسیا و اقیانوسیه در ۶ و ۷ آبان ماه ۱۴۰۰ با عرضه سخنرانی های علمی و بررسی میراث ناملموس جاده ابریشم، و پیرو آن، دومین نشست با عنوان بررسی و تصویب جشن ها در تاریخ ۱۹ آذرماه ۱۴۰۰ برگزار شد.
جشن های چهارشنبه سوری، مهرگان، چله نشینی و شب یلدا، مهرگان و موسیقی نواحی ایران در اولین نشست جهانی میراث زنده جاده ابریشم ـ که به میزبانی مرکز بین المللی اطلاعات و شبکه میراث فرهنگی ناملموس در آسیا و اقیانوسیه (از موسسات درجه ۲ تحت نظارت یونسکو ICHCAP-UNESCO) در کره جنوبی، و موسسه بین المللی مطالعات آسیای مرکزی (IICAS) ایکاس در سمرقند برگزار شد ـ معرفی و ثبت شدند
در نشست نخست، پژوهشگران حوزه میراث ناملموس، همچون الیزابت بلک استاد دانشگاه شهید بهشتی و دکتر هوو ـ سی ـ لی استاد دانشگاه هان یانگ کره جنوبی، به بیان اهمیت جشن ها بعنوان بخشی از مهم ترین میراث زنده کشورها در جاده ابریشم بر مبنای کنوانسیون میراث ناملموس یونسکو (کنوانسیون ۲۰۰۳) پرداختند و هرکدام از نمایندگان کشورها هم ضمن عرضه کلیاتی از قابلیت های فرهنگی، اجتماعی و جایگاه جشن ها، تصویب کردند که جشن های زنده در جاده ابریشم جهت بررسی و تصویب در برنامه سال ۲۰۲۱ عرضه شوند و در سالهای بعد دیگر مولفه های فرهنگی و میراث ناملموس بررسی و معرفی شوند.
حسن باستانی راد نماینده کمیسیون ملی یونسکو و رابط ملی در برنامه جاده ابریشم یونسکو و رئیس مرکز پژوهشی جاده ابریشم دانشگاه شهید بهشتی، در این دو نشست جشن های ایرانی و موسیقی نواحی ایران را برای معرفی و تصویب در اولین نشست جهانی میراث زنده ناملموس جاده ابریشم عرضه کرد.
باستانی راد در سخنرانی نشست نخست (۶ آبان)، جایگاه و کارکرد گاه شمار (تقویم) خورشیدی ایرانی را بعنوان دقیق ترین و یکی از کهن ترین گاه شمارها در جهان معرفی نمود که همچنان زنده و تقویم ملی، آئینی، رسمی و اداری ایران و بعضی از کشورها مانند افغانستان و همینطور تقویم فرهنگی خیلی از کشورهایی است که جشن های ایرانی مانند نوروز، چهارشنبه سوری، یلدا و... را برگزار می کنند.
او اشاره کرد: بی آنکه خیلی از کشورها و فرهنگ ها، از گاه شمار ایرانی بعنوان تقویم رسمی و ملی استفاده کنند، اما شماری از جشن های ملی، عمومی و مهم آنها، جشن ایرانی و بر مبنای گاه شمار ایرانی است؛ از آن میان، ۱۲ کشور عضو رسمی باشگاه نوروز و حتی کشورهایی مانند مغولستان که جشن نوروز در بین شماری از اقوام آنها برگزار می گردد. این کشورها جشن نوروز و دیگر جشن های ایرانی را بر مبنای تقویم ایرانی پاس می دارند، اما تقویم رسمی آنها تقویم خورشیدی ایران نیست و امکان دارد از گاه شمار میلادی / گریگوری در نظام اداری خود استفاده کنند، در حالیکه که برآمده از تاریخ و فرهنگ آنها نیست، اما گاه شمار ایرانی با فرهنگ این کشورها پیوند عمیق تری دارد.
باستانی راد افزود: زمانی که از جشن ها بعنوان میراث زنده جاده ابریشم صحبت می نماییم، شایسته است که بپذیریم جشن های ایرانی که منظم و به صورت فصلی و ماهانه برگزار میشده اند و هنوز هم در ایران و کشورهای خیلی از قاره های متعدد برگزار می گردند، به صفاتی مانند کهن، متنوع، جهان گیر و زنده شناخته می شوند.
یکی از رازهای ماندگاری این جشن ها علاوه بر آنکه ناشی از تأثیرگذاری عمیق فرهنگی، پیوند جشن ها با طبیعت، فرهنگ، هنر، صلح، دوستی و تنوع اجتماعی و فرهنگی است، ریشه در آن دارد که در دقیق ترین گاهشمار جهان (گاه شمار خورشیدی ایرانی) معنی و مفهوم می یابند و از همین رو ایران جزو معدود کشورهایی است که تقویم رسمی و ملی آن هنوز زنده است. ازاین رو کشورهای متعدد مانند کشورهای عضو باشگاه نوروز، جشن برخاسته میراث مشترک خود با فرهنگ، تاریخ و میراث ایرانی را متناسب با گاه شمار ملی، تاریخی و رسمی ایران برگزار می کنند، بی آنکه گاه شمار خورشیدی ایرانی، تقویم رسمی آنها باشد
مدیر علمی مجموعه از ایران چه می دانم و ویراستار کتاب های شب یلدا، تاریخ نجوم در ایران، و جاده ابریشم، دقت علمی در تقویم خورشیدی ایرانی و کوشش های چند هزار ساله برای محاسبه و تصحیح آن همچون در زمان حکیم خیام نیشابوری، را در پیوند با زمان دقیق برای برگزاری همین جشن ها و همچون نوروز (آغاز بهار و سال نو در گاه شمار ایرانی)، یلدا (بلندترین شب در گاه شمار ایرانی و جغرافیای ایران) و دیگر جشن های ایرانی دانست.
وی اضافه کرد: ایرانی ها گاه به صورت منظم در هر ماه چندین جشن را به مناسبت های متعدد برگزار می کرده اند و هنوز شماری از این جشن ها توسط همه ایرانی ها و ملت ها و فرهنگ های متعدد که ریشه مشترک با فرهنگ ایرانی دارند برگزار می گردند. مهم آنکه در ایران و دیگر کشورهای پیرامونی آن در آسیا و اروپا و یا هر نقطه ای از دنیا مردم با هر اختلاف ساعتی که با زمان رسمی ایران باشند، دقیقا بر مبنای روز، ساعت، دقیقه و ثانیه آن در گاه شمار ایرانی و ساعت رسمی تهران، جشن هایی مانند چهارشنبه سوری، نوروز و یلدا را برگزار می کنند.
در این نشست ها که حداکثر ۵ جشن و یا رویداد در پیوند با جشن ها قابلیت عرضه و تصویب داشت، ایران با معرفی جشن های مهرگان، یلدا، سَده و چهارشنبه سوری حضور یافت و ۴ جشن ایرانی برای معرفی در مرکز میراث ناملموس کره جنوبی و ایکاس و عرضه به سازمان یونسکو در جهت معرفی جهانی آنها، مورد تأیید و تصویب نمایندگان قرار گرفت. همینطور جشنواره موسیقی نواحی ایران بعنوان تنها جشنواره موسیقی در این جلسه ها مورد تایید و تصویب نمایندگان قرار گرفت.
در معرفی جشنواره موسیقی نواحی ایران ـ که در ۱۴ سال قبل به صورت منظم برگزار شده است ـ مجموعه ای از ده ها گونه موسیقی اقوام متعدد در ایران مانند عاشیق آذربایجان، کردی، لری، بختیاری، زار، ترکمنی، بلوچی، قشقایی، خراسانی، و گیلکی، مازندرانی، و... عرضه شده است.
پیوند موسیقی نواحی ایران با جشن ها و تنوع موسیقی نواحی ایران، تنوع سازها، همینطور ایجاد تعاملات فرهنگی با کشورهای همسایه از راه موسیقی نواحی، از مهم ترین مولفه های عرضه شده از جانب ایران برای ثبت موسیقی نواحی در نشست مرکز جهانی میراث ناملموس سئول و مرکز مطالعات آسیای مرکزی ایکاس ـ سمرقند، بوده است.
از مهم ترین رخدادهای این نشست ها آن بود که به پیشنهاد ایکاس قرار شد علاوه بر پرونده های ملی هر کشور، یک پرونده مشترک با نام نوروز هم که پیشتر در میراث ناملموس یونسکو به ثبت جهانی رسیده است، توسط ایران بعنوان میزبان باشگاه و دبیرخانه جهانی نوروز تکمیل شود و علاوه بر جشن هایی که هر کشور عرضه کرده است، نوروز تنها جشنی است که از حوزه‌ی آسیا و اقیانوسیه شایستگی جشن فراگیر و جهان شمول را داشته است. در همین نشست مغولستان پیشنهاد کرد که خواستار پیوستن به باشگاه نوروز است چونکه یکی از اقوام قزاق تبار در مغولستان این جشن را با همه مولفه های آن برگزار می نماید.
منبع: تور و گردشگری
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب